Büyük bir ilimizde 33 bin kişilik bir stadyum yapılmaktadır. 10.9 kalite somunlu cıvata taleplerine A Firması 60 bin $ verirken B Firması 80 bin $ vermiştir. Fark azımsanacak gibi değildir.  A Firması %25 (20 bin $) daha ucuzdur. Doğal olarak iki firmanın da cıvata çapları ve diğer özellikleri aynı gibi görülmektedir. Çapları M24, kaliteleri 10.9, kaplamaları Sıcak Galvaniz’dir, boyları da aynıdır.  Görülebilen farklı bir şey yok. Neden 20 bin $ fazla ödensin diye düşünülür. Sipariş doğal olarak 20 bin $ ucuz olan A Firması’na verilir. Cıvatalar gelir, montaja başlanır, iş bitmek üzereyken denetim tarihi de gelir, Denetim Firması Türk Loydu’dur.  Yapılan Tork Testinde somunların Torklama değerine erişmeden dişlerinin sıyrıldığı görülür. Ucuzluğun nedeni, yani görülemeyen fark anlaşılır. Küçük şiddette, bir depremde bile gelebilecek ilave yükler nedeniyle sıyrılacak vida dişleri yapıda veya tesiste can ve mal kaybına sebebiyet verebilecektir. Şantiyede işler durdurulur. İtalyan Şantiye Şefi Türkiye’de cıvata kafalarında yazılı 10.9 kaliteye uygun cıvata veya 10 kaliteye uygun somun üretilemiyor diyerek İtalya’ya kaliteli cıvata somun bulmaya gider.

Vida dişleri torklama sırasında neden sıyrılmış olabilir?

Cıvatalarda ve somunlarda vida dişlerinin uygunluğu mastarla kontrol edilmemiş olabilir.

Mastar kontrolü yapılmış uygun bulunmuş olabilir ama cıvatalar – somunlar kafalarında yazılı olan kalitenin standartlarca öngörülen malzemesine uygun olmayabilir, sertleştirme esnasında öngörülen sertliğe ulaşmamış olabilirler. İtalyan Şantiye Şefi Türkiye’de kaliteli cıvata somun üretilmediğini düşünmektedir ve ülkemizin cıvata sektörü onun nezdinde haksız yere itibar kaybetmiştir.

800 milyon $’lık cıvata ihraç eden, 300 milyon $’lık ithal eden ülkemiz benzer nedenlerden İtalya’dan veya AB’den cıvata almak durumunda kalmakta ve döviz kaybetmektedir.

İşin müteahhidi 20 bin $ daha ucuza cıvata somun aldığını sanarak yaşadığı itibar kaybı yanında onlarca kat daha fazla bir para ve gecikme cezası ödemek zorunda kalmıştır.

Ucuzun hangi nedenle ucuz olduğu mutlaka sorgulanmalıdır!